Ibn Nujaym’s Thoughts on Legal Maxims (Qawâ`id al-Fiqhiyyah): An Analysis of Their Application to Juridical Issues
Abstract
Legal maxims possess a unique place in jurisprudence, and jurists of all schools recognize it as a basis for forming sharia opinions, particularly if they are based on the holy Quran and prophetic traditions. Ibn Nujaym al-Hanafi was a prominent jurist from the Hanafi school who paid special attention to legal maxims (qawâ`id al-fiqhiyyah) and compiled them in his books al-Ashbah wa al-Nazhâ’ir and al-Fawâ’id al-Zainiyyah, etc. He also wrote commentaries on various subjects in his other books. He became one of the most distinguished jurists in this discipline and the Hanafi school. The purpose of this article was to examine the accuracy of Ibn Nujaym's perspectives on the Islamic legal maxim, the explanation of the most significant five maxims, and how they can be applied to some juridical issues. This study employed a qualitative method and a content analysis approach. The data was obtained through a search of books, journals, and other sources of information. The collected data were analyzed qualitatively and deliberated. The findings of study show that Ibn Nujaym al-Hanafi's masterpiece al-Ashbah wa al-Nazhâ’ir became the leading work on legal maxims and was acknowledged as authoritative by Hanafi jurists.
Qawâ`id al-fiqhiyyah memiliki kedudukan yang istimewa dalam eksistensi hukum Islam, dan para ulama dari berbagai mazhab fikih pun mengakui keistimewaan tersebut, sebab ia dapat digunakan untuk menghasilkan fatwa (pandangan hukum syariah), terutama jika ia dibentuk berdasarkan Alquran dan Hadis. Ibn Nujaym al-Hanafi adalah seorang ahli hukum terkemuka dari kalangan mazhab Hanafi yang telah mencurahkan perhatian dan pemikirannya terhadap eksistensi qawâ`id al-fiqhiyyah. Pemikiran beliau tentang tema ini tertuang dalam buku beliau yang berjudul al-Ashbah wa al-Nazhâ’ir, al-Fawa’id al-Zainiyyah, dan lain-lain. Bahkan, buku al-Ashbah wa al-Nazhâ’ir, menjadi salah satu rujukan terkemuka dalam kajian tema qawâ`id al-fiqhiyyah, mewakili pandangan ulama mazhab Hanafi. Tujuan artikel ini adalah untuk mengkaji pemikiran Ibnu Nujaym tentang qawâ`id al-fiqhiyyah, dan penjelasan tentang lima macam qawa’id al-fiqhiyyah yang utama, serta bagaimana qawâ`id al-fiqhiyyah dapat digunakan untuk menjawab beberapa permasalahan fikih. Penelitian ini menggunakan metode kualitatif dengan pendekatan analisis konten. Data diperoleh melalui pencarian buku, jurnal, dan sumber informasi lainnya. Data yang terkumpul dianalisis secara kualitatif dan ditampilkan secara menyeluruh. Penelitian ini mendapatkan bahwa karya agung Ibnu Nujaym, yaitu al-Ashbah wa al-Nazhâ’ir, menjadi karya terkemuka yang membahas tentang qawâ`id al-fiqhiyyah dan telah diakui sebagai pandangan ilmiah yang terpercaya dalam mazhab Hanafi. Dan qawâ`id al-fiqhiyyah dapat digunakan untuk menjawab beberapa permasalahan fikih (qadhiyah fiqih).
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Astewani, Amin Al-, “To Open or Close? Covid-19, Mosques and the Role of Religious Authority within the British Muslim Community: A Socio-Legal Analysis,” Religions, vol. 12, no. 1, 2021.
Bahusayn, Ya’qub b. Abd al-Wahhab Al-, Al-Qawa’id Al-Fiqhiyyah, Al-Riyadh: Maktabah al-Rasysyad, 1998.
Albelahi, Abdulrahman M.A., A. Ali, Faten Mohmed, and Metwally Ali, “The Theory of Interpretation in Solving Contemporary Legal Issues: With A Focus on the Instrument of Ijtihad,” MATEC Web of Conferences, vol. 150, 2018.
Farooq, Muhammad, “Neo-Ijtihād: A Hierarchical Process Adopted by Pakistani Judiciary in the Context of Muslim Family Laws, ” SSRN Electronic Journal, no. October, 2021.
Ghani, Hafiz Abdul, “A Study Of The History of Legal Maxims of Islamic Law, ” International Journal of Arts and Commerce, vol. 1, no. 2, n.d. http://cekinfo.org.uk/images/frontImages/Vol._1_No._2_July_2012/7.pdf.
Goraya, Umeed Maalik, “Shari’ah Maxims (Islamic Legal Maxims) and Their Significance,” International Journal of Scientific Research, vol. 12, no. 6, 2021.
Hamawi, Ahmad bin Muhammad al-Hanafi Al-, Ghamzu ’Uyunil Basha’ir Syarh Kitab Al-Asybah Wan Nazha’ir Li Ibn Nujaim Al-Hanafi, 1st ed. Beirut: Daar al-Kutub al-Ilmiyyah, 1985. https://ia801609.us.archive.org/22/items/FPghoybsghoybs/ghoybs1p.pdf.
Ibn Imad, Shihab al-Din Abi al-Falah Abd al-Hayy b. Ahmad, Shadzarat Al-Dzahab Fi Akhbar Man Dzahab, Edited by Mahmud Al-Arnauth and Abd al-Qadir Al-Arnauth, 1st ed. Damascus: Daar Ibn Katsir, 1993.
Kamali, Mohammad Hashim, “In Focus Maqasid Al-Shari’ah and Ijtihād as Instruments of Civilisational Renewal: A Methodological Perspective” , n.d.
———, “Legal Maxims and Other Genres of Literature in Islamic Jurisprudence,” Arab Law Quarterly, vol. 20, no. 1, 2006.
Kızılkaya, Necmettin, “An Outline of the Historical Evolution of Qawa’id Literature in Islamic Law,” American Journal of Islamic Social Sciences, vol. 28, no. 1, 2011.
Mohamad, Nor Musfirah, and AzhanTaqiyaddin Arizan, “[Application of the Fiqh Method ‘No Harm To Oneself and Not Harmful To Others’ (La Darar Wa La Dirar) in Dealing With the Pandemic Issue of Covid-19 in Malaysia] Aplikasi Kaedah Fiqh ‘Tiada Mudarat Dan Tidak Boleh Memberi Mudarat’ (La Darar Wa La Dirar) D,” Malaysian Journal for Islamic Studies, vol. 5, no. 1, 2021.
Mohamad Yunus, Mohamad Ismail Bin, “The Position and Application of Islamic Legal Maxims (Qawaaid Al-Fiqhiyyah) in the Law of Evidence (Turuq Al-Hukmiyyah),” Fiat Justisia: Jurnal Ilmu Hukum, vol. 13, no. 1, 2019.
Mudzhar, Mohamad Atho, “The Use of Legal Maxims in the Fatwas of Indonesian Ulama Council.” Jurnal Indo-Islamika, vol. 12, no. 1, 2022.
Muhsin, Sayyed Mohamed, Muhammad Amanullah, and Luqman Zakariyah, “Framework for Harm Elimination in Light of the Islamic Legal Maxims,” Islamic Quarterly , vol. 63, no. 2, 2019.
Mustafa, Daud A., Hashir A. Abdulsalam, and Jibrail B. Yusuf, “Islamic Economics and the Relevance of Al-Qawa’id Al-Fiqhiyyah.” SAGE Open, vol. 6, no. 4, 2016. doi: 10.1177/2158244016671374.
Nordin, Nadhirah, Sumayyah Abdul Aziz, Azlin Alisa, and Normadiah Daud, “Contracting with Gharar (Uncertainty) in Forward Contract: What Does Islam Says?” Asian Social Science, vol. 10, no. 15,2014.
Nujaym, Ibn, Al-Ashbah Wa Al-Nazha’ir ’ala Madhhab Abi Hanifa Al-Nu’man, 1st ed, Beirut: Daar al-Kutub al-Ilmiyyah, 1999. https://ia800301.us.archive.org/4/items/FP75620/75620.pdf.
Shaham, “Legal Maxims (Qawa’id Fiqhiyya) in Yusuf Al-Qaradhawi’s Jurisprudence and Fatwas.” Journal of the American Oriental Society, vol. 140, no. 2, 2020.
Siraj, Muhammad Ahmad, and Ali Jum’ah Muhammad, Rasa’il Ibn Nujaym Al-Iqtishadiyyah - Al-Rasa’il Al-Zainiyyah Fi Madhhab Al-Hanafiyah, 1st ed. al-Qahirah: Daar al-Salam, 1999.
Taufiki, Muhammad, Rokani Darsyah, and Mahmud Ridha, “The Use of Maxims (Al-Qawa’id Al-Ushuliyyah Wa Al-Fiqhiyyah) in Legal Argumentation of Sharia Economic Court Decisions in Indonesia.” Al-Ihkam: Jurnal Hukum dan Pranata Sosial , vol. 17, no. 1, 2022.
Turhan, Halil Ibrahim, “The Theory of Contradictory Narrations in Hanafi Legal Theory in the First Five Centuries.” Cumhuriyet Ilahiyat Dergisi, vol. 21, no. 3, 2017.
Zarqa, Mushthafa Ahmad Al-, Al-Madkhal Al-Fiqhi Al-Amm, Damascus: Daar al-Qalam, 1998.
DOI: http://dx.doi.org/10.29300/madania.v27i1.3387
Refbacks
- There are currently no refbacks.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Indexing by :
_______________________________________________
Madania: Jurnal Kajian Keislaman is published UIN Fatmawati Sukarno Bengkulu and distributed with permission under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License..
__________________________________________________
Madania: Jurnal Kajian Keislaman
Universitas Islam Negeri Fatmawati Sukarno Bengkulu
Jl. Raden Fatah, Pagar Dewa Kota Bengkulu 38211
Bengkulu, Sumatra Indonesia